การตรวจวัดมลพิษทางอากาศจากปล่องแบบอัตโนมัติอย่างต่อเนื่อง
(Continuous Emission Monitoring Systems; CEMS)
CEMS ย่อมาจาก Continuous Emission Monitoring System เป็นระบบการตรวจวัดมลพิษทางอากาศจากปล่องโรงงานอุตสาหกรรมแบบอัตโนมัติอย่างต่อเนื่อง โดยมีแหล่งกำเนิดที่ต้องดำเนินการตรวจสอบค่าการระบายมลพิษจากปล่องระบายอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้การกำกับดูแลและควบคุมให้มีการปล่อยปลดมลพิษทางอากาศเป็นไปตามข้อกำหนด ตามประกาศโดยมีประกาศกระทรวงอุตสาหกรรม เรื่อง กำหนดให้โรงงานประเภทต่างๆ ต้องติดตั้งเครื่องมือหรือเครื่องอุปกรณ์พิเศษเพื่อตรวจสอบคุณภาพอากาศจากปล่องแบบอัตโนมัติ พ.ศ. 2544
หลักการ
ระบบตรวจวัดมลพิษอากาศแบบอัตโนมัติอย่างต่อเนื่อง เป็นวิธีการที่จะให้ได้มาซึ่งข้อมูลคุณภาพอากาศจากปล่องขณะที่มีการใช้งานปล่อง ประกอบด้วย 3 ส่วนคือ 1. ส่วนเก็บและส่งตัวอย่าง (Sampling Interface/Sampling Delivery System) 2. ส่วนการวิเคราะห์ (Analyzer) และ 3. ส่วนการจัดการข้อมูล (Data Acquisition System) ซึ่งจะเป็นประโยชน์ในการบริหารจัดการทั้งในส่วนของผู้ประกอบการซึ่งมีหน้าที่ปฏิบัติตามกฎหมายในการบำบัดและควบคุมการระบายออกของมลพิษอากาศให้อยู่ในเกณฑ์ค่าควบคุมที่กำหนด และการกำกับดูแลของหน่วยงานภาครัฐในด้านการติดตามสถานการณ์มลพิษอากาศ การวางแผนการจัดการปัญหามลพิษและการให้ข้อมูลข่าวสารต่อประชาชนทุกภาคส่วนที่สนใจ
กฎหมายที่เกี่ยวข้อง
(1) ประกาศกระทรวงอุตสาหกรรม เรื่อง กำหนดให้โรงงานประเภทต่าง ๆ ต้องติดตั้งเครื่องมือหรือเครื่องอุปกรณ์พิเศษเพื่อตรวจสอบคุณภาพอากาศจากปล่องแบบอัตโนมัติ พ.ศ. 2544 ประกาศ ณ วันที่ 11ธันวาคม 2544 ประกาศในราชกิจจานุเบกษาฉบับประกาศทั่วไป เล่มที่ 119 ตอนที่ 7ง ลงวันที่ 22 มกราคม2545
(2) ประกาศกรมโรงงานอุตสาหกรรม เรื่อง การส่งข้อมูลเข้าสู่ระบบตรวจสอบคุณภาพอากาศจากปล่องแบบอัตโนมัติอย่างต่อเนื่อง (Continuous Emission Monitoring Systems : CEMS) พ.ศ. ๒๕๕๐ ประกาศ ณ วันที่ 10 ตุลาคม 2550 ประกาศในราชกิจจานุเบกษาเล่มที่ 124 ตอนพิเศษ 196ง ลงวันที่ 17 ธันวาคม 2550
ประเภทโรงงานอุตสาหกรรมต้องทำการติดตั้งระบบ CEMS และพารามิเตอร์ที่ทำการตรวจวัดด้วยระบบ CEMS
| ลำดับที่ | ขนาดของหน่วยการผลิตในโรงงาน | พารามิเตอร์ที่ต้องตรวจวัด | หมายเหตุ | |
| 1 | หน่วยผลิตพลังงานไฟฟ้าที่มีกาลังการผลิตต่อหน่วยตั้งแต่ 29 เมกกะวัตต์(MW) ขึ้นไป | – ความทึบแสง หรือฝุ่นละออง – ก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SO2) – ออกไซด์ของไนโตรเจน (NOX) – ก๊าซออกซิเจน (O2) |
1) หากเชื้อเพลิงไม่มีกามะถันไม่ต้องตรวจวัด SO2 2) หากเชื้อเพลิงเป็นก๊าซธรรมชาติไม่ต้องตรวจวัด SO2 และความทึบแสงหรือฝุ่นละออง |
|
| 2 | หม้อน้าหรือแหล่งกาเนิดความร้อนที่มีขนาด 30 ตันไอน้าต่อชั่วโมง หรือ 100 เมกกะมิลเลี่ยนบีทียู (MMBTU) ต่อชั่วโมงขึ้นไป | – ความทึบแสง หรือฝุ่นละออง – ก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SO2) – ออกไซด์ของไนโตรเจน (NOX) – ก๊าซออกซิเจน (O2) |
1) หากเชื้อเพลิงไม่มีกามะถันไม่ต้องตรวจวัด SO2 2) หากเชื้อเพลิงเป็นก๊าซธรรมชาติไม่ต้องตรวจวัด SO2 และความทึบแสงหรือฝุ่นละออง |
|
| 3 | หน่วยผลิตซีเมนต์ ปูนขาว หรือปูนปลาสเตอร์อย่างใดอย่างหนึ่ง หรือหลายอย่าง ทุกขนาด ในส่วนของหม้อเผา(Kiln) และ Clinker Cooler | – ความทึบแสง หรือฝุ่นละออง | ||
| 4 | หน่วยผลิตเยื่อหรือกระดาษอย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลายอย่าง ทุกขนาด ในส่วนของ Recovery Furnace, Lime Kiln Digester, Brown Stock Washer, Evaporator และCondensate Stripper System | – ความทึบแสง หรือฝุ่นละออง – Total Reduced Sulfur (TRS) |
||
| 5 | หน่วยกลั่นน้ามันปิโตรเลียมทุกขนาดใน ส่วนของ Fluid Catalytic Cracking Unit (FCCU) , Fuel Oil Combustion Unit, Sulfur Recovery Unit (SRU) |
สำหรับ FCCU – ความทึบแสง หรือฝุ่นละออง – ก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SO2) – ก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์ (CO) สำหรับ Fuel Oil Combustion Unit – ก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SO2) – ก๊าซออกซิเจน (O2) สำหรับ SRU – ก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SO2) – ก๊าซออกซิเจน (O2) |
||
| 6 | หน่วยถลุง หลอม หล่อ รีด ดึง หรือผลิต เหล็กหรือเหลก็ กล้าในขั้นต้นขนาด ตัน 100 ต่อวันขึ้นไป ในส่วนของ Electric Arc Furnace หรือ Blast Furnace หรือมีการPreheat โดยน้ำมันเตา หรือถ่านหินเป็น แหล่งกำเนิดความร้อน | – ความทึบแสง หรือฝุ่นละออง | ||
| 7 | หน่วยถลุง ผสม ทาให้บริสุทธิ์ หลอม หล่อ รีด ดึง หรือผลิตโลหะในขั้นต้นซึ่งไม่ใช่เหล็กหรือเหล็กกล้า ในส่วนของการถลุงทองแดง หรือสังกะสีทุกขนาดที่ใช้ Roaster Dryer ของการถลุงทองแดง หรือ Sintering Machine ของการถลุงสังกะสี | สำหรับ Roaster – ก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SO2) สำหรับ Dryer ของการถลุงทองแดง – ความทึบแสง หรือฝุ่นละออง สำหรับ Sintering Machine ของการถลุงสังกะสี – ความทึบแสง หรือฝุ่นละออง |
||
| 8 | หน่วยหลอมตะกั่วทุกขนาดที่ใช้ Furnace Sintering Machine หรือ Converter | – ความทึบแสง หรือฝุ่นละออง – ก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SO2) |
||
| 9 | หน่วยเตาเผาเพื่อปรับคุณภาพของเสียรวมในส่วนของเตาเผาทุกขนาด | – ก๊าซออกซิเจน (O2) – ก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์ (CO) – อุณหภูมิ |
||
| 10 | หน่วยผลิตกรดกามะถันทุกขนาดรวมถึงโรงงานประกอบกิจการเกี่ยวกับเคมีภัณฑ์สารเคมีฯ | – ก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SO2) |
ที่มา : ประกาศกระทรวงอุตสาหกรรม เรื่อง กาหนดให้โรงงานประเภทต่างๆ ติดตั้งเครื่องอุปกรณ์พิเศษเพื่อตรวจสอบ คุณภาพ อากาศจากปล่องแบบอัตโนมัติ 2544
การรายงานผล
การรายงานผลการตรวจวัดคุณภาพอากาศจากปล่องที่เป็นแหลงกำเนิดมลพิษทางอากาศ ให้รายงานผลที่ความดัน 1บรรยากาศหรือที่ 760 มิลลิเมตรปรอท อุณหภูมิ 25 องศาเซลเซียส ที่สภาวะแห้ง โดยมีปริมาตรอากาศส่วนเกินร้อยละ 50 หรือปริมาตรออกซิเจนส่วนเกินร้อยละ 7 และรายงานเป็นค่าเฉลี่ยทุก ๆ 1 ชั่วโมง อย่างต่อเนื่องตลอดเวลา 24 ชั่วโมง หน่วยที่ใช้ในการรายงานผล
|
พารามิเตอร์ที่ต้องตรวจวัด |
หน่วยวัด |
||
| 1. | ความทึบแสง (Opacity) | ร้อยละ (%) | |
| 2. | ฝุ่นละออง (Particulate) | มิลลิกรัมต่อลูกบาศก์เมตร (mg/m3) | |
| 3. | ก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (Sulfur Dioxide : SO2) | ส่วนในล้านส่วน (ppm) | |
| 4. | ออกไซด์ของไนโตรเจน (Oxides of Nitrogen : NOx) วัดในรูปไนโตรเจนไดออกไซด์ (NO2) | ส่วนในล้านส่วน (ppm) | |
| 5. | ก๊าซออกซิเจน (Oxygen : O2) | ร้อยละโดยปริมาตร (% by Volume) | |
| 6. | ก๊าซคาร์บอนมอนนอกไซด์ (Carbon Monoxide: CO) | ส่วนในล้านส่วน (ppm) | |
| 7. | Total Reduced Sulfur (TRS) | ส่วนในล้านส่วน (ppm) | |
| 8. | อุณหภูมิ (Temperature) | องศาเซลเซียส (oC) |
ที่มา : ประกาศกระทรวงอุตสาหกรรม เรื่อง กาหนดให้โรงงานประเภทต่างๆ ติดตั้งเครื่องอุปกรณ์พิเศษเพื่อตรวจสอบ คุณภาพ อากาศจากปล่องแบบอัตโนมัติ 2544
เอกสารอ้างอิง
คู่มือ (Handbook) การตรวจวัดมลพิษทางอากาศจากปล่องแบบอัตโนมัติอย่างต่อเนื่อง (Continuous Emission Monitoring Systems; CEMS)